Το κρανιοφαρυγγίωμα είναι ένας συγγενής καλοήθης όγκος. Δημιουργείται από κύτταρα του υποφυσιακού θύλακα του Rathke, τα οποία δημιουργούν κύστη ή κύστεις που εμπεριέχουν ένα υγρό με κερατίνη.
Η πάθηση διαπιστώνεται είτε τυχαία σε διαγνωστικές εξετάσεις, είτε ως αποτέλεσμα συμπτωμάτων όπως: Υποτροπιάζουσες οπτικές και ενδοκρινολογικές διαταραχές, κρίσεις λήθαργου χωρίς άλλα σημεία αυξημένης ενδοκράνιας πίεσης, διαταραχές θερμοκρασίας και πονοκεφάλους, ακόμη και με υδροκεφαλία σε περίπτωση απόφραξης του τρήματος ή των τρημάτων του Monroe.
Για την αντιμετώπιση του κρανιοφαρυγγιώματος, απαιτείται αξονική και μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου προκειμένου ο νευροχειρουργός να επέμβει χειρουργικά με διακρανιακή ριζική αφαίρεση. Έχει αρκετά υψηλά ποσοστά υποτροπών (περίπου 20%).
